Scholen werken op het snijvlak van twee werelden: die van het onderwijs en die van het bedrijfsleven. Naast kennisinstellingen zijn ze ook een drijvende kracht achter de economie in hun regio. Onder toenemende druk proberen ze vaardige werknemers af te leveren aan het bedrijfsleven. Voortdurende innovatie leidt tot veranderende eisen vanuit deze bedrijven. Een belangrijke vraag is daarom: hoe bereid je studenten voor op beroepen waarvan we het bestaan nog niet kennen? En hoe zorgen bedrijven dat het onderwijs op de hoogte is van de nieuwste ontwikkelingen binnen hun vakgebied? In 2017 reisden we af naar Californië om te leren hoe de Amerikanen onderwijs en bedrijfsleven proberen samen te brengen.

“Om studenten voor te bereiden op deze grote veranderingen in maatschappij en werk, is het nodig op een andere manier te kijken naar het onderwijs.”

Velen geloven dat we in de komende vijftig jaar de meest radicale sociale en economische verandering gaan meemaken sinds de komst van de fabriek: de vierde industriële revolutie. Om studenten voor te bereiden op deze grote veranderingen in maatschappij en werk, is het nodig op een andere manier te kijken naar het onderwijs. TED-prijswinnaar Sugata Mitra maakte een treffende vergelijking: “In de traditionele manier van kijken naar onderwijs wordt het hoofd gezien als een een lege koffer. In zeventien jaar onderwijs wordt deze koffer stukje bij beetje ingepakt. De aanname hierbij is dat je de rest van je leven gebruik kunt maken van de inhoud van deze koffer. Deze visie gaat uit van een onveranderlijke wereld. Nu we weten dat de wereld iedere één à twee jaar verandert, is een ander soort onderwijs nodig.”

“De creatieve geesten van Silicon Valley laten zich niet vangen in problemen, maar denken buiten de gebaande paden en vinden nieuwe kansen en mogelijkheden.”

Een goede aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt is een wereldwijde uitdaging. Het befaamde Silicon Valley is geen uitzondering. De voorloper op vele tech-fronten verandert continu, waardoor de benodigde kennis en skills voor nieuwe medewerkers ook aanhoudend veranderen. Het traditionele curriculum van universiteiten en colleges kan lang niet altijd meekomen in de razendsnelle ontwikkelingen, waardoor een gat ontstaat tussen het aanbod van het traditionele onderwijssysteem en de vraag op de arbeidsmarkt. Het goede nieuws: de creatieve geesten van Silicon Valley laten zich niet vangen in problemen, maar denken buiten de gebaande paden en vinden nieuwe kansen en mogelijkheden.

Verschillende bedrijven uit Silicon Valley spelen in op de mismatch tussen vraag en aanbod. Jongeren kunnen talloze nieuwe vaardigheden aanleren door open online courses (MOOCs) te volgen via platformen als Udemy, Coursera en LinkedIn. Andere bedrijven bieden opleidingen tot futuristische banen als zelfrijdende auto-monteur of VR-ontwikkelaar aan. Co-creatie met gevestigde namen in het bedrijfsleven staat hierbij centraal. Hoewel certificering en controle uitdagingen blijven, lijkt er geen weg terug. Een hybride vorm van leren heeft de toekomst.

“Het verticale leren – waarbij een docent kennis overdraagt aan een groep studenten – heeft hier plaatsgemaakt voor het horizontale leren: iedere student wordt een bron van informatie voor de studenten om hem heen.”

En de scholen houden zich afzijdig? Zeker niet. Neem 42 Coding University; een school zonder inschrijvingsgeld waar jongeren in een programma van drie tot vijf jaar leren programmeren. Het verticale leren – waarbij een docent kennis overdraagt aan een groep studenten – heeft hier plaatsgemaakt voor het horizontale leren: iedere student wordt een bron van informatie voor de studenten om hem heen. Net als in het bedrijfsleven. Aan het einde van de studie wacht hen geen officieel diploma, maar een certificaat dat onderschrijft dat zij bepaalde vaardigheden bezitten. Praktijkervaring waarmee ze direct in het bedrijfsleven aan de slag kunnen.

De vraag hoe studenten zo goed mogelijk voor te bereiden op een toekomstige baan is zo oud als het onderwijs zelf. Elk land probeert een oplossing te vinden op een manier die past bij de lokale economie en samenleving. Waar we in Nederland vaak geneigd zijn te denken in structuren, zien we in de Verenigde Staten een natuurlijke en minder gestructureerde samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven ontstaan. Incubators voor start-ups, makerspaces en innovation labs brengen er beide werelden bijeen en laten zien dat we minder bezig moeten zijn met het geven van antwoorden. Studenten moeten de vrijheid krijgen zelf antwoorden te vinden.