China is het land van de grote getallen. Het land van ongekende economische groei en techreuzen als Alibaba, WeChat en Huawei. Maar kenners weten ook dat het Aziatische land van oorsprong een sterke agrarische sector heeft. Een sector die een razendsnelle ontwikkeling doormaakt – waar westerse boeren 150 jaar over deden, hebben de Chinezen in 40 jaar ingehaald. Kortom: naast de usual suspects (maakindustrie en e-commerce) is óók de agrarische sector van China volop in beweging. 

Cijfers in de landbouw

Met maar liefst 300 miljoen boeren is in China 23 procent van de bevolking werkzaam in de landbouw. Ter vergelijking: in dezelfde sector werken in Nederland 175 duizend mensen. Ondanks de snelle ontwikkelingen en het enorme aantal boeren kampt het land met vele agrarische uitdagingen. Zo is slechts 10 procent van het landoppervlak van China geschikt voor de landbouw. Van schaalvoordeel is ook weinig sprake, want 90 procent van de boerenbedrijven heeft hooguit één hectare grond.

Agrarische reis naar China

In het voorjaar van 2018 bezochten we China met een groep Nederlandse agrariërs. We gingen langs bij diverse bedrijven en organisaties in de agrarische sector. Van traditioneel tot modern en van klein naar groot. Hoe voeden Chinezen bijna anderhalf miljard inwoners? Hoe gaan zij om met de groeiende druk op de voedselvoorziening? En hoe staan ze tegenover de kwaliteits- en milieuproblemen in de agrarische sector?

“Het land zet met grootschalige, efficiëntere akker- en tuinbouw in op een hogere productiviteit per hectare.”

Landbouw tussen steden en woestijnen

Groeiende steden en verwoestijning zorgen ervoor dat de schaarse vruchtbare grondoppervlakte steeds verder slinkt. De Chinese overheid heeft daarom strenge maatregelen genomen om verdere uitdroging en verwoestijning van de grond in Noord-China te voorkomen. Het land zet met grootschalige, efficiëntere akker- en tuinbouw in op een hogere productiviteit per hectare. Tegelijkertijd verwachten de Chinezen een hogere voedselkwaliteit, terwijl steeds minder mensen als boer willen werken.

Leren van fouten

Een extra uitdaging is het lage consumentenvertrouwen in de Chinese voedselvoorziening. Zo dreunen zaken als het melamine-schandaal nog altijd door. Tijdens onze reis zagen we dat Chinese partijen langzamerhand het vertrouwen aan het terugwinnen zijn. Aan de ene kant heeft de Chinese overheid de touwtjes zelf in handen genomen en een groot aantal strategische bedrijven in de voedselketen gecollectiviseerd. Aan de andere kant zien we dat er bottom-up verschillende duurzame projecten en bedrijven door proactieve Chinese burgers worden opgezet.

“Inwoners van Shanghai krijgen inzicht in het groeiproces van verschillende gewassen en worden zich bewust van de zorg en aandacht die nodig is voor een veilige, duurzame voedselvoorziening.”

De hangende tuinen van WeGarden

In Shanghai bezochten we een klein wonder. Tussen de grauwe flats is daar een grote gemeenschapstuin aangelegd, waar buurtbewoners verse groente verbouwen en leren over de stadslandbouw. De oprichter van WeGarden zoekt hiervoor de randen van de wet op. De grond in steden is namelijk bestemd voor de gemeenschap en je mag niet individueel producten kweken. Verpachten aan een groep bewoners is (voor nu) wél gedoogd. Met deze urban farms probeert WeGarden het landleven te promoten onder jongeren. Het resultaat? Inwoners van Shanghai krijgen inzicht in het groeiproces van verschillende gewassen en worden zich bewust van de zorg en aandacht die nodig is voor een veilige, duurzame voedselvoorziening.

Duurzame landbouw

Een ander inspirerend project bevindt zich In de buitenwijken van Peking. Bij SharedHarvest spreken we Shi Yan, een jonge Chinese die haar goede baan in het bedrijfsleven opgaf en zich nu volledig richt op het verbouwen van biologische groente. Als boegbeeld van de biologische landbouw in China is Shi Yan een voorbeeld voor een grote groep jonge Chinezen die inziet dat meer duurzame, biologische landbouw de toekomst heeft. Community Supported Agriculture, waarbij de boeren op het platteland een eerlijke prijs krijgen en de mensen in de steden toegang hebben tot veilige, biologische producten.

“De problemen in de Chinese voedselproductie bewijzen dat de kleinere initiatieven van een nieuwe generatie Chinezen een welkome aanvulling zijn”

Groots in kleine dingen

Grote land- en tuinbouwprojecten van de Chinese overheid zijn veelal gericht op meer, sneller en groter produceren. Logisch, want anders lukt het niet om aan de enorme vraag te voldoen. Tegelijk bewijzen de problemen in de Chinese voedselproductie dat de kleinere initiatieven van een nieuwe generatie Chinezen een welkome aanvulling zijn. Dankzij hen groeit kennis en bewustwording over veilige en duurzame voedselproductie. De problemen zijn er nog niet mee opgelost, maar gezamenlijk hebben de twee stromingen een enorme potentie. Gaat die potentie benut worden? De komende jaren moet het gaan blijken. Daarom komen wij zeker terug.